Kamervragen over opmerkelijke uitspraak Kifid

Kifid oordeelde onlangs dat banken betaalrekeningen mogen beëindigen als consumenten geen US TIN of CLN willen aanvragen. Naar aanleiding van deze opmerkelijke uitspraak werden vragen gesteld in de Tweede Kamer. Americans Overseas en Kees van Dijk (FATCA specialist) gaven reactie op de uitspraak. 

Uitspraak Kifid

Een Nederlandse consument, geboren in de VS, beklaagde zich bij Kifid over het feit dat RegioBank zijn twee betaalrekeningen wilde opzeggen, omdat hij geen Amerikaans fiscaal identificatienummer (US TIN) wilde aanvragen. Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) oordeelde dat de bank een betaalrekening mag beëindigen als consument geen US TIN of CLN wil aanvragen.

Tweede Kamer vragen uitspraak Kifid

Kamerlid Helma Lodders (VVD) diende deze week naar aanleiding van de uitspraak van Kifid schriftelijke vragen in voor de staatssecretaris van Financiën (Belastingdienst en fiscaliteit) en de minister van Financiën om opheldering te vragen.

Minister Hoekstra van Financiën kwam mede namens de staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst, met antwoorden.

Reactie Americans Overseas op uitspraak Kifid

De organisatie Americans Overseas, die informatie verstrekt aan consumenten, financiële instellingen en overheid, reageerde op de uitspraak: 

”Het KIFID verhaal illustreert dat ‘niks doen’ geen optie is. In alle gevallen is het belangrijk om te reageren op de vragen van de bank. Dit staat nog los van het feit of men bereid is de gevraagde informatie te delen. Het is echter zo dat de vragen van de bank er, bedoeld of onbedoeld, momenteel toe leiden dat burgers een verkeerd antwoord geven. Er wordt namelijk o.a. gevraagd: ‘Bent u fiscaal inwoner van een ander land’.

Deze vraag leidt tot fouten om meerdere redenen:

• De vraag is technisch en onduidelijk geformuleerd. Burgers snappen niet wat een fiscaal inwoner is. 
• De meeste burgers zijn zich vaak niet bewust van hun Amerikaanse belastingplicht.
• De banken geven, als men al belt, nog steeds foute informatie via hun speciale FATCA desk. 
• De overheid / belastingdienst geeft burgers geen informatie. Het woord ‘fiscaal inwoner’ komt tevens nergens voor op de FATCA pagina’s. N.B.: De belastingdienst geeft wel de informatie door aan de Verenigde Staten als uitvoerende instantie.

Wij krijgen geregeld berichten van burgers die daardoor (on)bedoeld een probleem met hun bank hebben. Wij hebben er meermaals bij de politiek en de banken op aangedrongen om de communicatie te verbeteren. 

De oplossing zou wat ons betreft kunnen bestaan uit de volgende zaken:

• De vraag van de bank over het fiscaal inwonerschap herformuleren als volgt; ‘heeft u ook een andere nationaliteit dan de Nederlandse of een buitenlandse verblijfsvergunning, zo ja welke?’. 
• Een andere optie is om alleen te vragen ‘Bent u US person’ met daarbij eerst een duidelijke toelichting wat een US person is én de verplichtingen van een US person. 
• Een derde optie is om een reeks controlevragen te stellen met daarbij vermeld; ‘Als u op een van deze vragen ja heeft geantwoord dan…’ waarop een goede uitleg volgt welke informatie nodig is en waarom.

Een betere informatievoorziening:

• Banken moeten cliënten beter wijzen op de Amerikaanse aangifteplicht en gevolgen ervan. Burgers hebben geen idee van de aangifteplicht maar geven wel informatie door aan de bank waardoor zij grote risico’s lopen.
• Verwijder (te) algemene en/of complexe links naar o.a. OECD of de homepage IRS. OECD is verwarrend en op de homepage van de IRS hebben mensen geen idee wat ze zoeken. Link naar de directe FATCA/CBT IRS pagina’s, de informatie pagina van het de NVB  en/of naar het AOS kenniscentrum.
• Banken moeten hun FATCA desk drastisch verbeteren. Momenteel geeft de desk nog vaak verkeerde of incomplete informatie door.
• De belastingdienst dient informatie* te verstrekken over FATCA en de consequenties voor burgers. Momenteel is er alleen een zeer summiere FATCA pagina voor bedrijven. 
• Centraliseer de informatievoorziening van de banken, NVB en overheid. Dit levert efficiëntie, kostenbesparing maar vooral beter informatie op voor de burger.

Reactie Kees van Dijk op uitspraak KIFID

Kees van Dijk is FATCA specialist en betrokken geweest bij de implementatie van FATCA in 2010 tot 2014 bij de Rabo bank. Hij werd na zijn pensioen  gevraagd nog anderhalf jaar door te werken bij de Rabobank om het project af te ronden. Daarna heeft hij gewerkt voor de NIB (Nationale Investeringsbank Bank) en GIRO op het gebied van FATCA. 

Van Dijk: “Ik ben het eens dat de informatie over het begrip U.S. Person verbeterd kan worden. In het vragenformulier van de banken zou een link naar de NVB kunnen worden opgenomen die leidt naar een pagina met uitleg en voorbeelden.

De uitspraak van het KIFID geeft mij aanleiding het volgende op te merken. Zoals ik in eerder mijn artikelen in Weekblad Fiscaal Recht uiteen heb gezet, is een bank niet verplicht een rekening van een recalcitrant account holder (zoals een U.S. Person die geen U.S. TIN wil verstrekken) te sluiten.  De bank moet wel alle overige gegevens van de rekeninghouder (naam, adres, rekeninggegevens) aan de Belastingdienst rapporteren, die ze doorstuurt naar de IRS.

De RegioBank is ten onrechte van mening dat een betaalrekening met een saldo van minder dan USD 50.000 niet gerapporteerd hoeft te worden (zie onderdeel 4.2 van de uitspraak). 

De betaalrekeningen waar het om gaat zijn zogenoemde nieuwe rekeningen (geopend na 30 juni 2014) en blijkens onderdeel III-A van Annex I van de IGA geldt de drempel van USD 50.000 alleen voor depositorekeningen en bepaalde verzekeringscontracten (niet voor betaalrekeningen). Dit betekent dat de RegioBank in gebreke blijft als zij de rekeningen niet rapporteert. 

Het bovenstaande ontkracht het oordeel van het KIFID (in onderdeel 4.20) dat de bank geen basisbetaalrekening hoeft te openen omdat er een reëel risico op belastingontduiking is. Dat risico is er niet. 

Het motief zou weliswaar aanwezig kunnen zijn, maar het is duidelijk dat de kans van slagen nihil is. De bank moet immers naam en adres van de rekeninghouder alsmede zijn rekeninggegevens via de Belastingdienst rapporteren aan de IRS. Hiermee wordt de IRS in staat gesteld de rekeninghouder aan zijn aangifteplicht te herinneren en boetes op te leggen in het geval aangifte achterwege blijft.

Mijn conclusies:

• De twee betaalrekeningen hoeven niet gesloten te worden (zie artikel 4, lid 2, van de IGA en mijn twee WFR-artikelen). 
• Aangezien de basisbetaalrekening een zogenoemde nieuwe rekening is, geldt geen drempel van USD 50.000 en heeft de bank rapportageplicht. Daardoor is er geen ‘reëel risico op belastingontduiking’ en moet de basisbetaalrekening geopend worden.

Meer informatie over de uitspraak van Kifid?

Wij, de oprichters van Americans Overseas, zijn geboren in Nederland en hebben onze Amerikaanse nationaliteit gekregen via onze (Amerikaanse) moeder.

Toen wij dit rond 2013 voor de eerste keer over het belastingverdrag Nederland Amerika hoorden, heerste er bij ons ongeloof (dit kan toch niet waar zijn), woede (waarom kan men dit zomaar doen), angst (krijg ik nu boetes of problemen), en paniek (wat moet ik doen). 

Het is (helaas) wel waar dat er een Amerikaanse belastingplicht is voor Nederlanders die de Amerikaanse nationaliteit door geboorte hebben verkregen. Er was voor ons geen informatie van de lokale overheid, het consulaat verwees ons naar de IRS, en de IRS was ondoordringbaar.

Neem nu contact op voor meer informatie

Bron: Kamervragen Kifid