Volkskrant: Amerikaans staatsburgerschap opgeven voor Nederlandse bankrekening

In De Volkskrant staat een interview met een Amerikaans-Nederlandse die noodgedwongen haar Amerikaans staatsburgerschap moet opzeggen om haar Nederlandse bankrekening te behouden. Een lang en duur proces.

De Amerikaans-Nederlandse Eveline Zwikker dreigt op 1 januari 2020 haar Nederlandse bankrekening bij ASN bank kwijt te raken, tenzij ze belastingaangifte doet in de VS. Noodgedwongen kiest ze er nu maar voor haar staatsburgerschap op te geven.

Bent u Amerikaans staatsburger in Nederland?

Het móet wel een fout zijn, denkt Zwikker (46) wanneer in 2014 de eerste van een lange reeks brieven op haar deurmat valt. Of ze haar bank kan bevestigen dat ze Amerikaans staatsburger is? Ja, ze werd in het land geboren, woonde er haar eerste twee levensjaren, maar verliet het land daarna voorgoed. ‘Nee’, kruist ze dus aan. Maar de brieven blijven komen, worden dwingender. Als ze niet snel aan de voorwaarden voldoet, sluit de ASN bank haar rekening.

Wanneer ben je Amerikaanse staatsburger?

Zwikker is één van de duizenden Nederlanders die toevallig ook Amerikaan zijn. Je bent automatisch Amerikaans staatsburger als je op Amerikaans grondgebied wordt geboren of ten minste één van je ouders Amerikaan is, 

Voor ongeveer duizend van hen dreigt sluiting van de bankrekening. Zwikker: ‘Ik ben gewoon een Nederlandse die, behalve op papier, niets met Amerika te maken heeft.’

Toch is ze nu de dupe van Amerikaanse wetgeving. De Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA), die al in 2014 in werking trad, verplicht banken per 1 januari volgend jaar gegevens van Amerikaanse rekeninghouders via de Nederlandse belastingdienst door te geven aan de Verenigde Staten. 

Vooral het doorgeven van het SSN, het Amerikaanse burgerservicenummer, leidt tot problemen. In tegenstelling tot Nederlanders, kregen Amerikaanse staatsburgers dat nummer tot voor kort niet standaard bij de geboorte. Het is een proces dat negen maanden in beslag kan nemen.

Papierwerk door Amerikaans staatsburgerschap

De ASN Bank, waar Zwikker samen met haar ex-man een gezamenlijke rekening voor hun 6-jarige zoontje hebben geopend, dreigde vanaf oktober met sluiting van de rekening als ze niet voor die tijd haar SSN  doorgeeft. En ook haar eigen betaalrekening bij de ABN-Amro lijkt nu onzeker. Ze is al twee maanden bezig met het papierwerk: woonhistorie, geboorteakte, werkgeversverklaringen, diploma’s en bankafschriften.

Dat mensen die hun hele leven in Nederland hebben gewoond en gewerkt in de problemen komen door Amerikaanse wetgeving heeft alles te maken met de unieke belastingplicht die de VS kent. De Amerikanen kijken naar nationaliteit, daarin wijken ze af van andere landen die belastingplicht koppelen aan woonplaats.

Toch zijn de eisen van de VS fors. Als de banken en financiële instellingen niet de goede informatie doorgeven, kunnen ze zelfs een sanctie van de Amerikanen verwachten.

Banken die niet de gegevens van hun klanten delen, krijgen achttien maanden de tijd om dit alsnog te doen. Overschrijdt een bank deze deadline, dan komen ze in de problemen. Op alle inkomsten van de bank uit Amerika kan de VS dan 30 procent belasting heffen. 

Meerdere brieven banken over Amerikaans staatsburgerschap

In hun poging Amerikaanse sancties te voorkomen stuurden de banken afgelopen jaren meerdere brieven aan hun klanten. Toch konden ze niet altijd op medewerking rekenen. ‘Er zijn mensen die al zeven tot acht brieven gehad hebben en gewoon niet reageren’, vertelt Eric Lagerwey, woordvoerder van de Rabobank. ‘Je mag van je klanten ook wat verwachten.’

Maar voor Zwikker was lange tijd helemaal niet duidelijk dat ze fiscaal burger in de VS was. Haar in 1978 verlopen paspoort vond ze bij toeval terug in een weggestopte doos. De VS is voor Zwikker niet eens een vage herinnering. ‘Ik woon er niet. Ik heb er nooit gewerkt. Ik voel me er niet thuis.’

Gelukkig voor Zwikker kwam de VS vorige week met een regeling (de zogenaamde Relief Procedures for Certain Former Citizens) die een laatste kans biedt om alsnog haar rekening open te houden. 

Oplossing: het Amerikaans staatsburgerschap opzeggen. Dat proces wordt nu gemakkelijker gemaakt. Maar de procedure is peperduur – 2350 dollar – en de Amerikanen raken hun tweede nationaliteit definitief kwijt. Het is een laatste uitweg voor in het buitenland woonachtige Amerikanen die de verregaande belastingplicht en alle problemen daaromheen willen omzeilen.

Afstand doen van Amerikaanse staatsburgerschap

Zwikker staat nu op het punt die procedure van het Amerikaanse staatsburgerschap opzeggen te starten. Dit om te voorkomen dat ze haar rekening kwijtraakt. ‘Waar moet ik anders met al het geld heen?’ Ze is overigens nog wel verplicht in Amerika belastingaangifte te doen over de afgelopen vijf jaar en het is nog maar de vraag of deze procedure wel op tijd is afgerond om sluiting van haar rekening te voorkomen.

Een definitieve oplossing lijkt dus nog niet voorhanden. Nog steeds moeten de banken gegevens aan de Amerikanen leveren. Nog steeds dreigt sluiting van de rekening van zo’n duizend Amerikaanse Nederlanders. En dat is in strijd met Europese richtlijnen en de daarvan afgeleide Nederlandse wet.

Elke Europeaan, en daarmee elke Nederlander, heeft recht op een basisbetaalrekening. Zonder sta je compleet buiten de maatschappij. Banken hebben een hele zware verplichting zorg te dragen voor de klant. Het sluiten van een bankrekening staat daar natuurlijk haaks op.

Ook de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is bezorgd dat de Nederlandse banken met sluiting van de rekeningen dreigen. Volgens de AFM is het al dan niet op tijd kunnen overhandigen van een Amerikaans SSN geen grond om rekeningen op te zeggen.

Amerikaans staatsburgerschap opzeggen

Maar de banken zijn voorlopig nog steeds van plan de rekeningen te sluiten, zegt Jelle Wijkstra, woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). ‘Je wordt als bank gedwongen een keuze te maken tussen twee wetgevingen. Banken willen deze klanten ook niet kwijt, maar als ze niet voldoen aan het FATCA-verdrag, wordt het betalingsverkeer met de VS onmogelijk. En dan kun je als bank feitelijk wel opdoeken.’

Dat Nederlanders hierdoor gedupeerd worden is onvermijdelijk, zegt Sijmen Veenstra, woordvoerder van de Volksbank. ‘De klant is slachtoffer, maar de bank net zo goed. Je wordt als bank voor een voldongen feit gesteld.’

Met het opzeggen van haar Amerikaans staatsburgerschap hoopt Zwikker dat de dreigende sluiting van haar rekening eindelijk van de baan is. Behalve het geld dat ze kwijt is aan de uitschrijving, het papierwerk en de belastingaangifte zal ze niet rouwig zijn als ze zo meteen Amerikaan af is. ‘Ik heb niks met Amerika, zeker nu niet meer’, zegt Zwikker. ‘Het klinkt misschien een beetje dramatisch, maar ik wil er nooit meer naartoe.’

Americans Overseas: hulp voor Amerikaanse staatsburgers in Nederland

Wij, de oprichters van Americans Overseas, zijn geboren in Nederland en hebben onze Amerikaans staatsburgerschap gekregen via onze (Amerikaanse) moeder. Toen wij dit rond 2013 voor de eerste keer hoorde, heerste er bij ons ongeloof (dit kan toch niet waar zijn), woede (waarom kan men dit zomaar doen), angst (krijg ik nu boetes of problemen), en paniek (wat moet ik doen).

Het is (helaas) wel waar dat er een Amerikaanse belastingplicht is. Er was voor ons geen informatie van de lokale overheid, het consulaat verwees ons naar de IRS, en de IRS was ondoordringbaar.

Wij zijn daarom dit initiatief begonnen om mensen te helpen met goede informatie, onnodige paniek te voorkomen, en vrijblijvend en kosteloos hulp aan te bieden. Indien gewenst en nodig beschikken wij over een netwerk van betaalbare professionals (accountants), die u verder kunnen helpen met uw Amerikaanse belastingverplichtingen.

Heeft u vragen over de nieuwe overgangsregeling voor Nederlanders met ook het Amerikaans staatsburgerschap? Neem dan contact op met Americans Overseas.

Neem nu contact op voor meer informatie

Bron: De Volkskrant